Danakil, Tháng 11, 2023 (Phần 1): Semera - Afrera - Assale - Hamed Ela

Điểm nhấn của hành trình Ethiopia lần này đó chính là tour Danakil - một trong những nơi thấp nhất và nóng nhất trên thế giới. Nghe có vẻ đầy thử thách, nhưng điều gì cũng có cái giá của nó. Tất nhiên, nếu đang nằm trong phòng của mình với chăn ấm nệm êm, mình cũng khó tưởng tượng được tại sao mình lại chui đầu vào một nơi khỉ ho cò gáy, khắc nghiệt và xa xôi đến thế.

Chuyến bay tới Semera

Bình thường để thực hiện tour Danakil, du khách có thể xuất phát từ Mekele thuộc vùng Tigray hoặc Semera thuộc vùng Afar, nhưng vì Mekele vừa trải qua cuộc nội chiến nên các tour đều xuất phát từ Semera. Mình bay đến thành phố thủ phủ của vùng Afar này trên chiếc phi cơ thân hẹp De Havilland Canada Dash 8 thấy được cả cánh quạt; chuyến bay mất tầm 2 giờ, và từ trên cao, ta có thể thấy được sự thay đổi địa hình và thảm thực vật của Ethiopia: từ những cao nguyên xanh mướt về vùng lòng chảo khô cằn Afar. Ở Ethiopia, việc di chuyển bằng máy bay là hợp lý nhất (dù chỉ có một hãng độc quyền), vì nếu di chuyển bằng đường bộ, xe buộc phải dừng nghỉ vào buổi tối, và đường xá cũng không thuận lợi. Tuy nhiên, nếu bạn muốn bay từ thành phố này qua thành phố khác, xác suất cao bạn phải trung chuyển ở Addis Ababa vì không có các chuyến bay thẳng, khiến cho thời gian di chuyển còn dài hơn nữa.

Và đây, phi trường Sultan Alimirah Hanfare, xung quanh là vùng đô thị thưa thớt, ánh lên màu vàng của đất và cát, điểm xuyết vài ngọn cây xanh lẻ loi có phần khô cằn. Đã là chiều và nhiệt độ vẫn trên 30°C, nhưng ánh hoàng hôn đẹp nhất sẽ xuất hiện ở một nơi khô nóng như thế này, chắc chắn rồi. Không khó tưởng tượng được sự vắng vẻ và chẳng khác nông thôn mấy của nơi này, vì toàn bộ Afar chỉ có tầm 2 triệu dân mà thôi.

Mình bắt một chuyến xe lôi để đến khách sạn Dini cách tầm 2km. Nếu không lên chiếc xe thô sơ mà đắt đỏ ấy thì du khách cũng chẳng biết đi bằng phương tiện gì. Lễ tân không biết tiếng Anh lắm, và nếu bạn trả bằng USD, bạn sẽ chỉ được thối lại bằng tiền Ethiopia mà thôi.

Vậy là mình có một buổi chiều chill chill, thưởng thức món mì Ý và ly bơ dầm siêu to, và ngắm người địa phương qua lại với những đàn la lừa và xe lôi lúc chạng vạng, trong ánh sáng tù mù.

Tiến về Afrera

Tài xế tên Sisay, cũng là hướng dẫn viên của hãng Aman Ethiopia Tours, đón mình cùng 3 vị khách trong một gia đình người Nhật - gồm cặp vợ chồng Megi và Sho cùng mẹ của Megi - Ichiko. Cặp vợ chồng trẻ hơn mình, nhưng họ đang thực hiện hành trình vòng quanh thế giới; họ đến Ethiopia sau khi đã hoàn thành vùng phía nam châu Phi, và sẽ bay tới Nam Mỹ sau đó. Đối với Ichiko - một phụ nữ đã tầm lục tuần - Danakil vốn là ước mơ thời trẻ của cô giờ đã thành hiện thực.

Ở đoạn đầu của cuộc hành trình, đường xá vẫn còn tốt, xe băng nhanh qua vùng bán hoang mạc, đôi khi ta bắt gặp những chú lạc đà ven đường. Vì mặt đường bằng phẳng, ánh mặt trời chiếu lên mặt đường tạo nên ảo giác như có ai đó hắt lên đường một lớp nước ở xa xa. Nếu ở xứ nhiều nước, mình sẽ nghĩ có người làm vậy để giảm nhiệt, còn ở xứ Afar này, nước thật xa xỉ.

Càng tiến về phía bắc, ta sẽ bắt đầu thấy xuất hiện những ngọn núi không quá cao nhưng đủ giúp phong cảnh bớt nhàm chán. Cung đường vẽ thêm những đường cong mượt mà, lên lên xuống xuống những con dốc thoải.

Khi thấy những ngọn núi nâu đen, đó chính là dấu chỉ bạn đã gần khu vực có địa hình được kiến tạo bởi hoạt động núi lửa rồi đấy.

Afrera là một thị trấn tương đối nhộn nhịp, nằm bên hồ muối cùng tên. Nơi này cũng là công trường khai thác muối, muối sau đó được vận chuyển đi tiêu thụ khắp Ethiopia.

Tại đây bọn mình có chút thời gian ăn trưa trong một căn nhà tồi tàn, không có điện, tối tăm, nóng nực khiến mồ hôi vã ra như tắm. Tuy vậy, món cơm sốt cà chua rất ngon; ngoài ra tài xế còn mời mọi người món injera kèm nước chấm cay nữa, và đám châu Á bọn mình kỳ thực bái phục những người châu Phi đang ăn món cay nóng ở một khung cảnh ngột ngạt khủng khiếp, phải có chút nước Sprite để giải tỏa. Sau bữa ăn, cả đám còn tậu về mấy chai nước lọc to vì cơn khát liên tục ập đến.

Người dân ở đây phải phụ thuộc vào những xe bồn vận chuyển nước từ vùng khác tới cùng với nước đóng chai, bởi vậy ở phía sau nhà dân có chất hàng đống những bình nhựa rỗng. Nhà vệ sinh chỉ là một cái lỗ được dựng lên bằng việc sắp xếp các phiến đá lại với nhau, có lẽ nước thải cũng nhanh chóng bay hơi hoặc ngấm vào lòng đất khô cằn này.

Nếu bạn hỏi những hồ muối này lấy nước từ đâu, thì câu trả lời là từ những dòng sông, suối, mà nổi tiếng nhất trong số đó chính là sông Awash (ዐዋሽ) - dòng sông nằm hoàn toàn trong lãnh thổ Ethiopia mà không bao giờ có thể tới được biển Đỏ. Sông Awash càng chảy về hạ lưu thì càng bốc hơi nhanh chóng, tạo nên một chuỗi những hồ muối như hồ Afrera.

Rong ruổi qua hoang mạc

Đã quá giờ trưa và mặt trời trải lên hoang mạc thứ nắng chói chang. Cảnh tượng hoang vu đẹp thơ mộng nhưng cũng khắc nghiệt.

Tài xế cần đến một trạm kiểm soát để lấy giấy thông hành, và xe chúng mình đón thêm một vị khách mới: một người lính có vũ trang bảo vệ đoàn sẽ đồng hành trên những chặng đường tiếp theo. Trong quá khứ đã có những vụ người địa phương tấn công du khách, vì vậy trên mỗi xe tham quan Danakil đều có một lính an ninh đi kèm.

Đôi khi trên đường ta lại bắt gặp những vòi rồng nho nhỏ xoáy tròn trên cát, những đàn gia súc (chủ yếu là dê) đang ung dung gặm cỏ trên thảo nguyên. Đây là những dấu vết hiếm hoi của sự sống trước khi tiến vào khu vực ít có sinh vật nào tồn tại được. Nhiệt độ đã đạt 40°C, và nếu bạn buộc phải đi vệ sinh giữa những bụi cây nắng cháy, đó là một trải nghiệm cực hình.

Tới Assale

Cuối cùng thì những vệt trắng dài nơi chân trời báo hiệu rằng xe của mình đã tới. Assale (còn có tên khác là hồ Karum) là một hồ muối rộng, nhưng vùng rìa của nó sẽ chỉ phủ muối và một lớp nước mỏng. Lớp nước này ngày càng sâu hơn khi tiến vào trong lòng hồ chứ không có một ranh giới rõ rệt nào.

Tất cả mọi người trong đoàn đều òa lên thích thú trước vẻ đẹp có một không hai này. Thiên nhiên quả thực luôn làm chúng ta bất ngờ. Những vị khách người Nhật cứ luôn miệng trầm trồ ‘sugoi’ mãi thôi.

Có cảm giác thời gian như ngưng đọng ở nơi mình đang đứng.

Khi lên hình, mọi người sẽ lầm tưởng đây đang là vùng cực lạnh giá, nhưng không, trái lại, nơi đây có hơi nóng và ánh nắng bỏng rát phản chiếu lên mặt.

Không còn từ nào để diễn tả vẻ đẹp tinh tuyền, trong vắt của khung cảnh lúc đó, của bầu trời hoàng hôn đang lần lượt diện những bộ cánh đầy màu sắc. Ta chợt nghĩ, nếu bỗng nhiên chỉ còn duy nhất mình ta lạc ở đó, thì ta sẽ vui thú thưởng ngoạn, hay lo lắng tìm đường về giữa màn đêm tối mịt?

Cả đoàn đi xe tiếp tới nơi có vài ngọn đồi đá nằm trơ trọi giữa biển muối. Có đôi ba đoàn khách khác cũng tụ hội tại nơi đây. Màn đêm dần buông xuống, và cái cảm giác lẻ loi, mặc dù đi cùng đoàn với đôi ba người khác, nó giống hệt chuyến đi tới đồi cát Hunder ở Nubra vậy.

Ở đây có một cái vũng nước muối be bé, làm mình nhớ tới chuyện người khổng lồ ướm chân tạo thành những hồ nước, đầm lầy trên mặt đất. Vũng nước này để lộ ra phần nước chính của hồ nằm ngầm dưới mặt muối khô cứng. Vào ngày mai sau khi trở về từ Dallol, mọi người sẽ có dịp được ngâm mình xuống tắm ở đây mà không sợ bị chìm. Hãy cẩn thận, chỉ cần nhúng tay xuống một chút thôi cũng đủ làm tay bạn dính đầy những vệt bụi muối trắng xóa.

Hoàng hôn tráng lệ giờ đã ôm trọn những ngọn núi thoai thoải xa xa.

Nghỉ ngơi ở Hamed Ela

Xe của mình trở về ngôi làng Hamed Ela tí hon nằm giữa hoang mạc sau tầm nửa tiếng chạy xe trong màn đêm đen kịt. Mình chỉ có cảm giác xe đã lội qua vùng nước của hồ. Tài xế giải thích rằng lớp nước mỏng mình thấy là do mới hôm qua vùng này có một trận mưa hiếm hoi.

Nghỉ ngơi thì cũng không đúng, đó là một trải nghiệm hoàn toàn… kém dễ chịu. Gió thổi phần phật bụi mù, khó khăn lắm mới có thể dựng được những chiếc giường giữa trời đất bao la. Không có nhiều đèn, cũng không có lều, chỉ có ánh sáng heo hắt từ nhà bếp tạm bợ là nơi sẽ phục vụ bữa ăn cho các đoàn du lịch đêm nay. Cũng không có nhà vệ sinh, mọi người phải tự kiếm một chỗ kín đáo nào đó giữa bóng tối để giải quyết nhu cầu cá nhân.

Chật vật mãi mình mới có thể setup xong được cái tripod. Dù sao thì, món quà to lớn nhất là cả một bầu trời đầy sao phía trên đầu mình, với vệt sáng ngân hà vắt ngang mềm mại.

Với một người đã bật mode du lịch, một đêm khó ngủ hay một ngày không tắm, đó là chuyện nhanh chóng phải làm quen. Đổi lại cái sự khó khăn đó, trong những lần chợt mở mắt, mình có thể thấy cả một vũ trụ bao la ngay trước mắt. Nó đẹp, và không thể quên.